Okul başarısızlığın nedeni ‘DEHB’ olabilir

UZMAN Klinik Psikolog Aybige Üstüner, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’nun (DEHB) çocukluk döneminde başladığını ve eğitim hayatını etkilediğini söyledi. Psikolog Aybige Üstüner, okul başarısızlığının DEHB kaynaklı olabileceğini belirterek, ebeveynleri uyardı, “Detaylara dikkat edemiyor, ders dinlerken odaklanamıyor ve günlük görevlerini(ödev ve derslerini) unutuyorsa bir uzmana başvurun” dedi.

Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nden Uzman Klinik Psikolog Aybige Üstüner, dünya genelinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tanılarında önemli bir artış yaşandığını söyledi. “ABD'de Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nin araştırmasına göre; 2016-2022 yıllarında 3 ila 17 yaş aralığında bir milyon çocuğa DEHB teşhisi konuyor” diyen Psikolog Aybige Üstüner, DEHB hastalığının yaygınlaşan bir halk sağlığı sorunu olduğunu belirtti.

Üstüner, “DEHB hastalığı, bireyin dikkatini sürdürmekte, dürtülerini kontrol etmekte ve hareketlerini düzenlemekte güçlük çektiği nörogelişimsel bir bozukluktur. Çocukluk döneminde başlayan bir durum olup birçok bireyde yaşam boyu devam edebiliyor. Bu da bireylerin hem akademik hem sosyal alanlarda işlevselliği etkileyebiliyor. DEHB'li çocukların okul başarısı da dikkat dağınıklığı nedeniyle düşebiliyor. Tanı sürecinde aile ve öğretmenlerin çocuğu dikkatli bir şekilde gözlemlemesi gerekiyor” diye konuştu.

‘AİLEDE DEHB ÖYKÜSÜ OLANLAR DAHA DİKKATLİ OLMALI’

Bu bozukluğun bir dizi biyolojik, genetik ve çevresel faktörün etkileşiminden kaynaklandığını belirten Üstüner, DEHB'nin en önemli nedenlerinden birinin genetik yatkınlık olduğunu söyledi. Ailede DEHB öyküsü olan bireylerde bu bozukluğun görülme olasılığının daha yüksek olduğunu da aktardı. Genellikle çocukluk döneminde teşhis edildiğini ve okul çağındaki çocuklarda daha sık görüldüğünü belirten Üstüner, belirtileri de sıraladı:

“Detaylara dikkat etmekte zorlanma, sık sık dikkatsizce hatalar yapma,

Uzun süreli dikkat gerektiren görevlerde dikkatin dağılması (örneğin, ders dinlerken veya oyun oynarken),

Dinlemiyormuş gibi görünme ve talimatları takip etmekte güçlük,

Görevleri ve aktiviteleri organize etmede zorlanma,

Planlanan işleri yarım bırakma veya tamamlayamama,

Günlük görevleri unutma (örneğin, ödevleri, randevuları),

Sık sık eşyalarını kaybetme (kalem, kitap, anahtar gibi).”

‘KIZLARDA TEŞHİS EDİLME ORANI DAHA DÜŞÜK’

Erkek çocuklarda, kızlara göre teşhis oranının daha yüksek olduğunu aktaran Psikolog Üstüner, son olarak şunları söyledi:

“Bu durum erkeklerde daha hiperaktif-dürtüsel belirtilerin, kızlarda ise daha sessiz dikkat eksikliği belirtilerinin görülmesiyle ilişkili. Araştırmalar, erkeklerde DEHB teşhisinin kızlara göre daha sık konulduğunu gösteriyor. Bunun nedeni ise erkeklerde genellikle hiperaktivite ve dürtüsellik gibi daha belirgin belirtilerin gözlemlenmesi ancak, kızlarda genellikle dikkat eksikliği baskın olduğu için teşhis edilme oranı daha düşük olabilir.”